Zelfontwikkeling met het enneagram

Oud en vastgeroest?

Een van de redenen waardoor mensen zich niet optimaal ontwikkelen (en niet hun volle potentieel benutten) is omdat ze door gebeurtenissen uit hun kracht zijn geraakt. Naarmate mensen ouder worden, kunnen ze meer vast komen te zitten in bepaalde overtuigingen en gedragingen. Ik geloof dat ieder mens een enorm potentieel heeft aan talenten en mogelijkheden, maar dat je belemmerd wordt om deze te ontwikkelen. De patronen die je ontwikkeld hebt, waaronder onverwerkte emoties en oude overtuigen, beperken je groei. Het enneagram is een model wat je helpt om je bewust te worden van beperkende patronen die je groei remmen.

Energie moet stromen

De 9 punten uit het enneagram zijn ook 9 energiepatronen waar iedereen toegang tot heeft. Veel mensen komen naarmate ze ouder worden (en niet aan zichzelf werken) meer vast te zitten in een specifiek type, hierdoor kan de energie niet goed doorstromen, de energiepatronen raken geblokkeerd. Het enneagram laat je zien dat je je kunt blijven ontwikkelen, er steeds 9 types die je kunt ontdekken en integreren in je persoonlijkheid.

De dynamiek van het enneagram

Het enneagram laat 9 verschillende patronen zien. Elk patroon heeft unieke overtuigingen, emoties en gedrag. Het symbool verbindt de types met elkaar, waarbij je van het ene type overstapt op andere typen.  De overstapmogelijkheden naar andere typen liggen min of meer vast. Naast het stresspunt, zoals we het punt noemen waar we onder druk naartoe gaan en het prestatiepunt, waarvan we de kenmerken oppakken als we ons goed voelen, kunnen we ook een overstap maken naar onze vleugeltypen: de schaduw en de bondgenoot. De dynamiek van deze 5 types laat de mogelijkheden zien voor onze groei en ontwikkeling.

 De vorming van types, de vorming van je persoonlijkheid

Pijn die je ervaart geef je op een bepaalde manier aan jezelf weer en je creëert een verdediging om de pijn niet te voelen, en in de toekomst te vermijden. Je creëert dan een kernovertuiging van jezelf, in reactie op de pijn. Vanuit deze overtuiging ga je pijn vermijden en je fixeren op het tegenovergestelde. Bijvoorbeeld een 'een' geeft een pijnlijke ervaring weer aan zichzelf met de overtuiging 'ik ben niet perfect' en gaat zich daarna fixeren op 'perfectie' om pijn te vermijden. Je neemt een type aan.

In je jeugd heb je deze verdediging nodig om je als kind staande te houden in een tijd waarin je enorm veel leert en jezelf ontwikkelt. En waarin je nog volledig afhankelijk bent van de volwassenen om je heen. Naarmate je ouder wordt en meer meemaakt, is de verdediging van het eerste type wat je gevormd hebt niet meer voldoende, iedereen maakt vervelende of pijnlijke ervaringen mee en neemt andere verdedigingen aan, en je ontwikkelt een unieke mix van typen, je persoonlijkheid.

Verstrikt in een web

Als je ouder wordt remmen de verdedigingsmechanismen van de typen je ontwikkeling. Je bent geen kind meer, maar deze oude stukken zitten nog wel in je. Van veel van deze stukken ben je je niet eens meer bewust, maar het knaagt wel van binnen. Je hebt bepaalde wensen, dromen en verlangens, alleen lukt het niet altijd om deze werkelijkheid te maken en dat frustreert. Je kunt je gevangen voelen in de sleur van alledag, je kunt het gevoel hebben geleefd te worden of zelfs te moeten overleven.

De reden daarvan is dat je verstrikt bent geraakt in een web van gedachten, overtuigingen en patronen. Onze persoonlijkheid, met alle daarbij behorende gevoelens en gedachten is een soort schil die rond onze natuurlijke aanleg ligt.

Onze buitenkant zegt dus lang niet alles over onze binnenkant.

Groeien met het enneagram

Het Enneagram maakt je bewust van oude patronen die zich steeds weer herhalen en waar je moeilijk los van kunt komen. Door je bewust te worden van deze patronen, kun je ervoor kiezen om de patronen te doorbreken. Als je weten welk enneatype het sterkst aanwezig is in je persoonlijkheid, weet je welk patroon invloed op je heeft, dan krijg je op een dieper niveau inzicht in je karakter en komt er ruimte voor ontwikkeling.

Het enneagram als model

Veel mensen hebben de neiging om een bepaald enneatype te bestempelen als beter of slechter dan een ander enneatype, dat is niet juist. Ieder enneatype is fantastisch, want ieder mens dat vanuit zijn kern leeft is fantastisch. Het enneagram is een model. Het kenmerk van een model is dat je er heel goed mee kunt werken, maar een model is niet de ultieme waarheid. Het enneagram is een van de meest toegankelijke en makkelijke psychologische modellen. Het enneagram geeft inzicht in jezelf, je gedrag, je fixatie, je sociale rol en je spirituele ontwikkeling. Het enneagram is niet bedoeld om mensen in vakjes te plaatsen. Je kunt niet zeggen dat iemand een 'twee' is en dus een groot probleem heeft met trots en daardoor emotioneel manipuleert. Als deze persoon bezig is met zich te ontwikkelen en zich bewust is van zijn fixatie en het verdedigingsmechanisme, heeft hij juist iets gedaan aan de emotionele manipulatie. Je kunt ook niet zeggen dat een 'drie' een perfecte partner is voor een 'zes'. Ieder mens is uniek. Iedereen die zichzelf ontwikkelt en van daaruit werkt aan zelfontplooiing, beschikt over de vele kanten die hij in zich heeft en die in het enneagram zichtbaar worden gemaakt.