Zelfontwikkeling met het enneagram

Voor alle 5-en uit het enneagram en voor iedereen die meer over persoonlijke ontwikkeling en het enneagram wil weten, vind je hieronder wat meer uitgebreide informatie.

 

Oud en vastgeroest?

Een van de redenen waardoor mensen zich niet optimaal ontwikkelen is omdat ze door gebeurtenissen uit hun kracht zijn geraakt. Naarmate mensen ouder worden, komen ze meer vast te zitten in bepaalde overtuigingen en gedragingen. Ik geloof niet dat het de bedoeling is dat je oud wordt en vastroest, ik geloof dat ieder mens een enorm potentieel heeft aan talenten en mogelijkheden, maar dat je geremd wordt om deze te ontwikkelen. De patronen die je ontwikkeld hebt, waaronder onverwerkte emoties en oude overtuigen, beperken je groei. Het enneagram is een symbool wat je helpt om je bewust te worden van beperkende patronen die je remmen in je groei.

 

Energie moet stromen

De 9 punten uit het enneagram zijn ook 9 energiepatronen waar iedereen toegang tot heeft. Veel mensen komen naarmate ze ouder worden (en niet aan zichzelf werken) meer vast te zitten in een specifiek type, hierdoor kan de energie niet goed doorstromen, de energiepatronen raken geblokkeerd.

 

 De dynamiek van het enneagram

Het Enneagram laat verschillende patronen zien, waarbij men van het ene karaktertype overstapt op andere karaktertypen. Het Enneagram heeft negen basistypen, die noemen we Enneatypen. De negen basistypen van het Enneagram en de relaties tussen de typen onderling, zijn vaste verbindingen. De overstapmogelijkheden naar andere typen liggen min of meer vast. Naast het stresspunt, zoals we het punt noemen waar we onder druk naartoe gaan en het prestatiepunt, waarvan we de kenmerken oppakken als we ons goed voelen, kunnen we ook een overstap maken naar onze vleugeltypen: de schaduw en de bondgenoot.

 

 De vorming van types, de vorming van je persoonlijkheid

Pijn die je ervaart geef je op een bepaalde manier aan jezelf weer en je creëert een verdediging om de pijn niet te voelen, en in de toekomst te vermijden. Je creëert dan een kernovertuiging van jezelf, in reactie op de pijn. Vanuit deze overtuiging ga je pijn vermijden en je fixeren op het tegenovergestelde. Bijvoorbeeld een 'een' geeft een pijnlijke ervaring weer aan zichzelf met de overtuiging 'ik ben niet perfect' en gaat zich daarna fixeren op 'perfectie' om pijn te vermijden. Je neemt een type aan.

In je jeugd heb je deze verdediging nodig om je als kind staande te houden in een tijd waarin je enorm veel leert en jezelf ontwikkelt. En waarin je nog volledig afhankelijk bent van de volwassenen om je heen. Naarmate je ouder wordt en meer meemaakt, is de verdediging van het eerste type wat je gevormd hebt niet meer voldoende, iedereen maakt vervelende of pijnlijke ervaringen mee en neemt andere verdedigingen aan, en je ontwikkelt een unieke mix van typen, je persoonlijkheid.

 

Verstrikt in een web

Als je ouder wordt remmen de verdedigingen van de typen je ontwikkeling. Je bent geen kind meer, wat afhankelijk is van volwassenen. Maar deze oude stukken zitten nog wel in je. Van veel van deze stukken ben je je niet eens meer bewust, maar het knaagt wel van binnen. Je hebt bepaalde wensen, dromen en verlangens, maar het lukt niet altijd en voldoende om deze werkelijkheid te maken. Je kunt je gevangen voelen in de sleur van alledag. Je kunt het gevoel hebben geleefd te worden of zelfs te moeten overleven elke dag.

De reden daarvan is dat je verstrikt bent geraakt in een web van gedachten, overtuigingen en patronen. Ons karakter, met alle daarbij behorende gevoelens van woede, haat, angst en liefde, is een soort schil die rond ons diepere zelf ligt. Ons gedrag en onze emoties zijn niet meer dan automatische reacties en geprogrammeerde reflexen die voortkomen uit onze fixaties.

Onze buitenkant zegt dus lang niet alles over onze binnenkant.

 

Groeien met het enneagram

Het Enneagram maakt je bewust van oude patronen die zich steeds weer herhalen en waar je moeilijk los van kunt komen. Door je bewust te worden van deze patronen, kun je ervoor kiezen om de patronen te doorbreken. Als we weten welk Enneatype we zelf zijn en als we ontdekken wat ons verdedigingsmechanisme is wanneer we onder stress staan en wat onze fixatie is en we weten tevens onder welke omstandigheden we het gedrag van onze vleugeltypen overnemen, dan hebben we inzicht in ons karakter en kunnen we de uiterlijke kenmerken laten voor wat ze zijn en doordringen tot ons diepere zelf. Je komt los van oude types en er komt ruimte voor ontwikkeling voor nieuwe types.

• bij het werken met het enneagram gaat het erom dat je jezelf van automatische reacties van je persoonlijkheid bevrijdt door je ervan bewust te worden
• hoe bewuster je je bent van de mechanische reacties van je persoonlijkheid, hoe minder je je ermee identificeert en hoe vrijer je bent. Je persoonlijkheid wordt transparanter en flexibeler. De persoonlijkheid helpt je, in plaats van je te beperken.
• door je in alle typen te verdiepen en je er bewust van te worden hoe ze allemaal in jou werkzaam zijn, leer je het volle spectrum van de menselijke aard kennen. Dankzij dit bewustzijn zul je anderen met veel meer begrip en compassie benaderen, omdat je veel aspecten van hun typische gedragingen en reacties bij jezelf zult herkennen.
• als je vertrouwen hebt in het proces en je eraan overgeeft, dan komt je ware aard tevoorschijn, je essentie zal steeds vaker door je persoonlijkheid heen schijnen. Het resultaat is integriteit, liefde, authenticiteit, creativiteit, begrip, leiding, vreugde, kracht en serentiteit, kwaliteit waarvan we verwachten dat onze persoonlijkheid erin zal voorzien.

In een ideale situatie ben je vrij van de beperkingen van deze types, je staat in het midden van het enneagram en zet de kwaliteiten van de verschillende types in naar gelang de situatie.

 

Het enneagram als model

Veel mensen hebben de neiging om een bepaald Enneatype te bestempelen als beter of slechter dan een ander Enneatype, dat is niet juist. Ieder Enneatype is fantastisch, want ieder mens dat vanuit zijn kern leeft is fantastisch. Het Enneagram is een model. Het kenmerk van een model is dat je er heel goed mee kunt werken, maar een model is niet de ultieme waarheid. Het Enneagram is een van de meest toegankelijke en makkelijke psychologische modellen. Het Enneagram geeft inzicht in jezelf, je gedrag, je fixatie, je sociale rol en je spirituele ontwikkeling. Het Enneagram is niet bedoeld om mensen in vakjes te plaatsen. Je kunt niet zeggen dat iemand een 'twee' is en dus een groot probleem heeft met trots en daardoor emotioneel manipuleert. Als deze persoon bezig is met zich te ontwikkelen en zich bewust is van zijn fixatie en het verdedigingsmechanisme, heeft hij juist iets gedaan aan de emotionele manipulatie. Je kunt ook niet zeggen dat een 'drie' een perfecte partner is voor een 'zes'. Ieder mens is uniek. Iedereen die zichzelf ontwikkelt en van daaruit werkt aan zelfontplooiing, beschikt over de vele kanten die hij in zich heeft en die in het Enneagram zichtbaar worden gemaakt.